maatschappelijk ondernemen
De nieuwe onderzoeksfaciliteit van het Centrum Medische Genetica (UZ Gent) biedt onderdak aan zesduizend zebravissen. Die worden samen met muizen gebruikt voor onderzoek naar erfelijke ziektes, zoals onder meer kanker, cardiovasculaire afwijkingen, mentale retardatie, blindheid of osteoporose.
De zebravis wordt wel eens het “modelorganisme van de toekomst” genoemd: ongeveer zeventig procent van de genen bij een mens komen ook bij zebravissen voor. Bovendien zijn zebravissen ook gewervelden.
“De klassieke proefdieren zoals muizen en ratten hebben een aantal nadelen die zebravissen niet hebben”, zegt professor Paul Coucke. “Een zebravis legt zijn eitjes uitwendig, die worden ook uitwendig bevrucht en de embryo’s ontwikkelen ook uitwendig, waardoor het ontwikkelingsproces tot larve goed gevolgd kan worden.”
Zebravissen leggen ook tot 400 eitjes per week, die snel ontwikkelen, want twee dagen na de bevruchting worden de belangrijkste organen al gevormd. Dat de embryo’s tot vijf dagen niet als levend organisme gezien worden, biedt een belangrijk administratief voordeel, naast het feit dat de vissen doorzichtig zijn en ook goedkoper te houden. Waar het bij muizen makkelijk één tot twee jaar duurt vooraleer er output komt, is dat bij zebravissen al na drie tot vijf maanden het geval.
Zebravissen worden ingezet in onderzoek naar erfelijke ziektes. “Bij cardiovasculair onderzoek is het relatief gemakkelijk om genen die arteriële afwijkingen veroorzaken in te spuiten of uit te schakelen”, klinkt het. “Tegenwoordig kan je ook relatief makkelijk DNA sequensen. Als je fouten vindt in bepaalde genen, dan is het moeilijk om te weten of die fout toevallig of zeldzaam is of net verantwoordelijk voor die ziekte. Wat we doen binnen de genetica is die fout binnenbrengen in de zebravis en zien of die de ziekte ontwikkelt of niet.”
Zebravissen worden ook onder meer ingezet in onderzoek rond blindheid, osteoporose of het testen van therapieën voor de pediatrische kanker neuroblastoma.
De zebra-kip
studio zebra heeft in de Nieuwe Stad een kip geadopteerd. Medebewoner studioZAND heeft de verzorging op zich genomen, raapt de vers gelegde eieren en verdeelt deze onder de adoptiebedrijven. Kakelvers!
En…. onze kip is heel toevallig zwart-wit gestreept.